IPN zlokalizował we Lwowie zbiorową mogiłę żołnierzy września 1939 r.! Świadczą o tym odnalezione elementy umundurowania

IPN we Lwowie na Ukrainie zlokalizował zbiorową mogiłę, w której spoczywają polscy żołnierze września 1939 r.

— podało w piątek Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Świadczą o tym odnalezione elementy umundurowania, masek przeciwgazowych czy pasów wojskowych.

Prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, które trwały od 19 do 26 listopada, były prowadzone na dawnym cmentarzu na Zboiskach (północnej dzielnicy miasta, która przed wojną była podlwowską wsią), wspólnie z Towarzystwem „Ukraińska Pamięć” ze Lwowa. Poszukiwania miały na celu odnalezienie mogiły polskich żołnierzy, którzy bronili Lwowa we wrześniu 1939 r. przed atakującym miasto Wehrmachtem.

W wyniku przeprowadzonych prac zlokalizowano zbiorową mogiłę, w której spoczywają polscy żołnierze września 1939 roku, o czym świadczą licznie odnalezione przedmioty (elementy odzieży, umundurowania, fragmenty masek przeciwgazowych, pasów wojskowych, a także guzików, monet i innych przedmiotów). Jama grobowa znajduje się w południowej części cmentarza, w niedalekiej odległości od polskiego upamiętnienia poświęconego „wrześniowcom”

— podało Biuro.

Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, którego pracami kieruje wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk, poinformowało też, że planuje wiosną 2020 r. przeprowadzić ekshumację odnalezionych na Zboiskach żołnierzy, a następnie zorganizować im uroczysty pogrzeb.

Wniosek o wyrażenie zgody na przeprowadzenie tych działań zostanie wystosowany do władz ukraińskich w najbliższych tygodniach

— zapowiedziano w komunikacie.

Biuro podkreśliło także atmosferę merytorycznej współpracy z władzami obwodu i miasta Lwowa, przy wsparciu - jak zaznaczyło - przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polskiej dyplomacji w Kijowie i Lwowie. Polski resort kultury - po zlikwidowaniu w 2016 r. Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa - jest stroną polsko-ukraińskiej umowy z 1994 r. o ochronie miejsc pamięci i spoczynku ofiar wojen i represji politycznych.

Poszukiwania IPN we Lwowie były pierwszymi po ponad dwuletnich staraniach polskich władz o odblokowanie ukraińskiego moratorium na poszukiwania polskich ofiar z okresu II wojny światowej. Polsko-ukraiński spór wokół zakazu prowadzenia prac IPN na terytorium Ukrainy kładł się cieniem na relacje obu krajów. Przełom nastąpił podczas wizyty nowego prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w Polsce na przełomie sierpnia i września br. w związku z 80-leciem wybuchu II wojny światowej; po rozmowie z prezydentem Andrzejem Dudą przywódca ukraińskiego państwa zapowiedział zniesienie moratorium.

Sprawę tę omawiał na początku listopada br. Komitet Konsultacyjny prezydentów Polski i Ukrainy; stronę polską reprezentował szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski, który poinformował wówczas o zgodzie ukraińskiego resortu kultury na przeprowadzenie prac IPN we Lwowie w dwóch miejscach - w dzielnicach Zboiska i Hołosko. W piątek Biuro IPN zaznaczyło, że porozumienie to potwierdziła także lwowska obwodowa administracja państwowa.

Specjaliści IPN zamierzają przeprowadzić na Ukrainie poszukiwania szczątków ofiar II wojny światowej w kilkunastu miejscach. Prace archeologiczne mają dotyczyć nie tylko miejsc związanych z wojną obronną Polski (w obronie II RP ginęli również Ukraińcy, którzy służyli w Wojsku Polskim), ale również np. Ostrówek (dot. ofiar zbrodni wołyńskiej), miejscowości Tynne (dot. żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza, którzy zginęli w walce z Sowietami po 17 września 1939 r.). We Lwowie IPN chce również potwierdzić informacje o lokalizacji mogiły polskich żołnierzy z 1939 r. w dzielnicy Hołosko, która odkryli specjaliści zlikwidowanej w 2016 r. Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, obecnie pracujący w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

IPN od wielu lat w Polsce, a od ponad dwóch lat także poza granicami kraju, m.in. na Litwie, w Gruzji i w Niemczech, poszukuje tajnych miejsc pochówków ofiar totalitaryzmu - nie tylko sowieckiego, ale także niemieckiego nazizmu. W tym samym celu IPN miał udać się w 2017 r. na Ukrainę, jednak na przeszkodzie stanął zakaz, który władze tego kraju wydały, wykorzystując jako pretekst demontaż nielegalnego pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu.

as/PAP