Bắc Triều Tiên thử tên lửa, đàm phán hạt nhân càng bế tắc

Vụ phóng tên lửa Bắc Triều Tiên hôm 28/11/2019 diễn ra vào lúc sắp hết thời hạn cuối năm mà Bình Nhưỡng đưa ra để Washington phải « thể hiện sự linh hoạt » trong các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa, bị bế tắc từ nhiều tháng qua.

Kim Jong Un có vẻ rất thích những gì mang tính biểu tượng. Ông đã cho thử nghiệm « bệ phóng nhiều tên lửa có kích thước rất lớn » đúng vào ngày Lễ Tạ Ơn của Hoa Kỳ, và một ngày trước dịp kỷ niệm hai năm Bắc Triều Tiên phóng thử tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) có khả năng bắn tới lãnh thổ lục địa của Mỹ.

Trong những tháng qua, Bình Nhưỡng đã bắn nhiều tên lửa nhằm buộc Hoa Kỳ có những nhân nhượng trong các cuộc đàm phán về phi hạt nhân, vốn không có tiến triển gì kể từ sau thất bại của cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội tháng 2 năm nay. Nhưng mục tiêu của các cuộc thử nghiệm đó cũng là tiếp tục nâng cao tiềm lực quân sự của Bắc Triều Tiên.

Theo hãng tin Reuters, vào tuần trước, đại diện đặc biệt của Mỹ về Bắc Triều Tiên Stephen Biegun tuy khẳng định thời hạn cuối năm chỉ là một thời hạn « giả tạo », nhưng ông nhìn nhận là quá thời hạn đó, Bình Nhưỡng có thể sẽ quay trở lại các hành động khiêu khích như trước năm 2017.

Ông Leif-Eric Easley, giáo sư giảng dạy về nghiên cứu quốc tế tại Seoul, nhận định với Reuters rằng, qua cuộc thử nghiệm tên lửa hôm qua, Bình Nhưỡng đang gia tăng áp lực với Wasshington cũng như với Seoul. Các quan chức Bắc Triều Tiên yêu cầu Hoa Kỳ phải từ bỏ « chính sách thù địch » đối với Bình Nhưỡng, cụ thể là phải giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt, nếu không họ sẽ rút khỏi đàm phán hạt nhân. Bắc Triều Tiên còn đòi Hoa Kỳ và Hàn Quốc chấm dứt các cuộc tập trận chung thường niên, được cho là nhằm chuẩn bị một cuộc xâm lược Bắc Triều Tiên. Đó là những yêu cầu mà tổng thống Trump hiện không thể đáp ứng được.

Trả lời hãng tin Bloomberg, ông Chun Yung Woo, cựu trưởng đoàn Hàn Quốc trong đàm phán phi hạt nhân hóa với Bắc Triều Tiên, cho rằng Kim Jong Un xem Donald Trump như là một « con tin chính trị » và tự xem là đang ở một vị thế có thể áp đặt ý muốn của mình trong cuộc đàm phán với Trump.

Mặt khác, chính tổng thống Mỹ dường như đang dung túng cho Kim Jong Un bắn thử tên lửa. Trong khi Nhật Bản và các nước khác nhấn mạnh các vụ bắn thử tên lửa của Bắc Triều Tiên là vi phạm các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, thì ông Trump lại xem những vụ bắn thử đó là không đáng quan tâm, mặc nhiên cho phép Kim Jong Un tiếp tục chương trình vũ khí, khi nào mà Bình Nhưỡng không bắn thử một tên lửa đạn đạo liên lục địa.

Kể từ sau thượng đỉnh Hà Nội, phần lớn các tên lửa mà Bình Nhưỡng bắn thử đều là tên lửa tầm ngắn. Vấn đề được đặt ra là nếu hết hạn cuối năm mà tổng thống Trump vẫn chưa có đề nghị gì mới về phi hạt nhân hóa, Bắc Triều Tiên có sẽ tiến hành trở lại các vụ bắn thử tên lửa tầm xa và thử nghiệm hạt nhân, đã bị đình chỉ từ năm 2017, hay không.

Trước mắt, theo nhà phân tích Kim Dong Yub, Viện Nghiên cứu Viễn Đông, Seoul, được hãng tin AP trích dẫn, cuộc thử nghiệm hôm qua cho thấy dường như Bắc Triều Tiên đang chuẩn bị sản xuất hàng loạt và triển khai bệ phóng tên lửa đó. Nếu đúng như thế thì rõ ràng là cơ may khai thông bế tắc trong đàm phán hạt nhân Mỹ-Triều càng thêm xa vời.