45 phút Washington chạy đua đối phó vật thể lạ

"Vật thể bay chậm" được phát hiện trên bầu trời Washington hôm 26/11 khiến giới chức phải chạy đua với thời gian nhằm đánh giá mối đe dọa.

Từ lúc một đốm tròn bất thường được phát hiện trên màn hình radar tại sở chỉ huy lực lượng cảnh sát Đồi Capitol, các quan chức Mỹ từ nhiều cơ quan khác nhau chỉ có 10 phút để xác định liệu tính mạng người dân có bị đe dọa không và nên phản ứng như thế nào.

Các quan chức an ninh quốc gia hàng đầu lập tức được triệu tập để phối hợp theo dõi, đánh giá tình hình, ra lệnh phong tỏa Nhà Trắng và giới hạn tiếp cận tòa nhà quốc hội như một biện pháp phòng ngừa.

Một nguồn tin cảnh sát cho hay tòa nhà quốc hội đã phát đi cảnh báo "Aircon vàng" vào lúc 8h27, ngay lập tức sau khi phát hiện vật thể lạ trên bầu trời. Aircon là trạng thái cảnh báo được kích hoạt nếu có máy bay xâm nhập không phận hạn chế của Washington.

11 phút trôi qua, khi vật thể cách tòa nhà quốc hội khoảng 15 phút bay, cảnh báo Aircon chuyển sang cấp độ "da cam", cho thấy vật thể di chuyển tương đối chậm. Tốc độ di chuyển của vật thể kết hợp với thông tin về việc nó xuất hiện trên radar rồi biến mất khiến nhiều người đoán nó có thể là đàn chim tình cờ bay qua.

Thời điểm tình huống mới khởi phát, khi được CNN hỏi liệu vật thể có phải là máy bay không người lái không, một nguồn tin giấu tên trả lời: "Chưa biết. Thứ gì đó di chuyển chậm. Một đàn chim lớn, tôi đoán thế".

Tuy nhiên, tiêm kích vẫn được lệnh cất cánh. Đây là quy trình bắt buộc trong những tình huống tương tự kể từ sau vụ khủng bố 11/9/2001.

Bất chấp việc sở hữu công nghệ radar và hệ thống cảm biến tinh vi, các quan chức an ninh Mỹ vẫn bối rối khi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ các tài sản quốc gia quan trọng nếu họ không thể xác định rõ ràng vật thể là gì, theo thượng tá không quân về hưu Cedric Leighton.

"Bất kể công nghệ tốt thế nào, hệ thống cảm biến nhạy ra sao, vẫn luôn tồn tại độ trễ về thời gian phản ứng. Nếu hình ảnh trên radar có quỹ đạo bay thẳng tới Nhà Trắng hoặc tòa nhà quốc hội và chỉ cách vài km, các chỉ huy sẽ phải đưa ra quyết định trong tích tắc, điều máy bay phản lực trong nỗ lực ngăn chặn một cuộc tấn công tiềm tàng, đặc biệt nếu họ không xác định được rõ ràng vật thể", ông cho biết.

"Thông thường, bất kể khi nào xuất hiện mối đe dọa đối với các công trình liên bang quan trọng ở Washington như Nhà Trắng, Lầu Năm Góc hay tòa nhà quốc hội, xu hướng phản ứng sau vụ 11/9 luôn là hành động hành động ngay lập tức với giả thiết về kịch bản xấu nhất", Leighton nói thêm. "Các chỉ huy phòng không có thể ra lệnh triển khai chiến đấu cơ nhằm bảo vệ các tổ chức và cá nhân chủ chốt. Họ có quy trình nghiêm ngặt về cách xử lý những tình huống như vậy".

Trong vụ hôm 26/11, theo một quan chức Mỹ am hiểu vấn đề, Cơ quan Hàng không Liên bang thời điểm đó không phát hiện bất kỳ máy bay nào trên radar. Băng ghi âm của Kiểm soát Không lưu cho thấy một phi công đã nhanh chóng xác định rằng dường như không có máy bay nào trong khu vực gây ra mối đe dọa tức thì.

Phát ngôn viên cảnh sát Eva Malecki cho hay "việc tiếp cận các tòa nhà quốc hội bị hạn chế trong một khoảng thời gian ngắn để đề phòng" và các lệnh hạn chế được dỡ bỏ sau 45 phút, sau khi nhà chức trách Mỹ xác định không có mối đe dọa nào.

Nhưng một quan chức chịu trách nhiệm theo dõi sát hình hình lúc bấy giờ tiết lộ các nghị sĩ cùng nhân viên Nhà Trắng và tòa nhà quốc hội đa phần đều không được thông báo về những gì đang diễn ra, tạo nên bầu không khí hoang mang, lo lắng trong suốt 45 phút.

"Các cảnh sát không có thông tin và những thành viên của cộng đồng Đồi Capitol cũng không được cập nhật tình hình", nguồn tin nói. "Đây là thất bại lớn trong khâu kết nối với các nhân viên quốc hội trước tình huống được coi là một mối đe dọa hiện hữu".

Giới  chức quân đội cho biết họ tin vật thể lạ không phải máy bay hay thiết bị bay không người lái, song vẫn đang phân tích mọi khả năng, bao gồm cả việc đốm tròn trên radar là do đàn chim hay biến động dị thường trong khí quyển gây ra.

Dù Leighton nói cách giới chức an ninh phản ứng là phù hợp trong điều kiện thời gian hạn hẹp như vậy, ông cho rằng người cảnh giới radar nên được huấn luyện để có thể phân biệt giữa một đàn chim và một chiếc máy bay.

"Nhưng sai sót này khá phổ biến. Hình ảnh một đàn chim trên radar trông ná ná một chiếc máy bay loại nhỏ", Leighton lưu ý.

Dù các phương tiện kỹ thuật hiện nay đều có thể nhanh chóng xác minh mục tiêu trên radar có tạo ra mối đe dọa thực sự không, Leighton cho rằng sự cố ngày 26/11 đã cho thấy một thách thức tiềm tàng đối với những người cảnh giới radar trong tương lai.

"Sẽ ra sao nếu các quốc gia đối địch hay những nhóm khủng bố dùng số lượng lớn máy bay không người lái để triển khai tấn công. Những cuộc tấn công như vậy sẽ chỉ hiển thị trên radar dưới dạng một đốm tròn và để xác định chính xác mối đe dọa là vô cùng khó khăn", ông nhấn mạnh.

Vũ Hoàng (Theo CNN)