Apandisit nasıl anlaşılır? Tedavisi nasıl yapılır?
Karın bölgesinde şiddetli ağrılarla belirgin hale gelen Apandisit genellikle göbek deliğinin hemen çevresinde başlayan ağrıların giderek karın bölgesinin sağ alt kısmına doğru yaygınlaşması ile ortaya çıkar.
Karın bölgesindeki ağrı “donuk” olarak tabir edilirken, karnın sağ alt tarafına yayılan ağrı da bir o kadar şiddetli ve keskindir.
Apandisit belirtileri arasında sıklıkla yüksek ateş, kusma, bulantı, ağrı, kabızlık veya gaz sorunu bulunurken, sırt ağrısı ve ishal de gözlemlenmektedir. Karın ağrısı dışında kalan bu belirtiler tamamen kişilere göre değişiklik göstermektedir.
Karın bölgesinde oluşan ağrılara dikkat edilmesi gerekir zira apandisit patlaması halinde hayati tehlikeler ortaya çıkabilmektedir. Uzu süren ve giderek şiddeti artan ağrılı durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna giderek gerekli muayeneyi yaptırmak önemlidir.
Apandisit Nedir?
Apandis iltihaplanmasına Apandisit ismi verilir ve bu durumda 10 cm olan ve kalın bağırsağa bağlı bulunan tüp şeklindeki doku iltihaplanarak bağırsağın ilgili bölümünün tıkanmasına neden olabilir.
Apandisit patlaması durumunda ise gerekli önlemler alınmadığı takdirde iltihap karın boşluğuna dolar ve sonrasında karın zarı iltihaplanmasına neden olur. Karın zarı iltihabı gerekli müdahale yapılmadığı takdirde ölümcül olabilmektedir.
Apandisit Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Genellikle karın bölgesindeki gaz ve şişkinlik söz konusu olduğundan ve fazla yemekten kaynaklanan ağrılarla karıştırtıldığından ilk başta anlaşılması zor olabilir. Apandisit ağrısı böbrek ağrıları veya karın bölgesinde meydana gelebilen diğer ağrılarla da karıştırılabilmektedir.
Ağrının sebebinin apandisit olup olmadığını anlamak için bahsettiğimiz yöntemleri uygulayabilirsiniz.
Apandisitten kaynaklanan ağrı genellikle göbek deliği hizasında olur ve tüm beli kaplayabilir. Donuk, yani stabil bir ağrı söz konusudur ve kesintisiz şekilde devam eder. Bir süre sonra karın bölgesinden sağ alt kasık bölgesine doğru yayılır ve bu esnada şiddetlenmeye, deyim yerindeyse “bıçak gibi” sancılar meydana gelmeye başlar.
Apandisitten kaynaklanan ağrılar kalça kemiğinin üst kısmında yoğunlaşır. Yaşanılan ağrının apandisit olup olmadığını anlamak için;
Düz şekilde yatın ve elinizi karnınıza hafif şekilde bastırın. Dokunduğunuz anda dahi karın bölgesinin sağ kısmında şiddetli ağrılar meydana geliyorsa mutlaka hekime gidilmesi gerekir.
Karın bölgesine hafif şekilde bastırıldığı esnada ağrıyla beraber şişkinlik veya sertlik hissediliyorsa bu da apandisit belirtisi olabilir.
Yürümekte zorluk yaşamak da apandisit iltihabının en önemli belirtileri arasındadır.
Yatakta fetüs pozisyonu alınıp yatıldığında ağrıda hafifleme meydana geliyorsa bu da apandisit ihtimalini kuvvetlendirmektedir.
Her ne sebepten ötürü olursa olsun ağrı geçmiyor ve şiddetleniyorsa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Diğer Apandisit Belirtileri
Herkeste görülmese de genellikle apandisit söz konusu olduğunda aşağıdaki belirtiler meydana gelmektedir:
İştahsızlık
Mide bulantısı ve ağrılardan sonra başlayan kusma
Karın bölgesinde dikkat çekici şişkinlik
Kabızlık ishal ve gaz şikayetleri
Gaz çıkarmakta güçlük çekmek
Yüksek ateş
Rektum ağrısı
İdrara çıkarken ağrı hissetme
Apandisit Teşhisi Nasıl Koyulur?
Apandisit teşhisi genellikle kolay değildir çünkü pek çok farklı hastalığın belirtisiyle ortak özellikler göstermektedir. Özellikle safra kesesi iltihaplanmaları veya safra kesesinde taş olması yahut mesane iltihaplanmaları, idrar yolu enfeksiyonları da apandisitle benzer semptomlara neden olmaktadır. Crohn hastalığı ile gastrit ya da bağırsak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklarda veya yumurtalık sorunlarında da aynı belirtiler meydana gelebilmektedir.
Apandisit teşhisi koyulabilmesi için aşağıdaki tahlil, muayene ve testler yapılmaktadır.
Karın bölgesinde iltihabın belirlenmesi amacıyla yapılan muayene
İdrar yolu testi ile idrar yolu enfeksiyonunu elemek
Rektum muayenesi
Kan testi ile kanda iltihap olup olmadığını tespit etmek
Karın bölgesini Ultrason veya CT ile tarayarak incelemek
Apandisit Tedavisi Nasıl Yapılır?
En genel tedavi yöntemi apandisit ameliyatı ile apandisin alınmasıdır. Çoğu durumda apandisit şüphesi dahi bu ameliyatın yapılması için yeterli olmaktadır. Eğer apandisit iltihabı söz konusu ise öncelikle iltihap akıtılır ve sonrasında apandis ameliyatı yapılır.
Cilt yüzeyine 10 cm’lik kesi açılarak yapılan apandisit ameliyatında hastaya genel anestezi verilir.
Apandisit patladıysa ve iltihap söz konusu ise ameliyat esnasında karın bölgesine yayılmış olan iltihap temizlenir.
Ameliyatın ardından hasta 12 saat sonra ayağa kalkabilir ve hareket edebilir. 2 ile 3 hafta sonra da günlük aktivitelere dönülebilir. Ameliyatlar genellikle Laparaskopi ile yapıldığından yara izi son derece küçüktür ve iyileşme hızı da kısadır.
Apandisit Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Apandisit ameliyat olanlar aşağıdaki belirtiler söz konusu olduğunda muhakkak bir hekime gitmelidirler.
Kontrol edilemeyen kusma
Karında giderek artan ağrı
Göz kararması ve baş dönmesi
Kusmukta veya idrarda kan olması
Ameliyat bölgesinde meydana gelen ağrılar ve kızarıklıklar
Ameliyat bölgesinde oluşan akıntılar
Apandisitten Korunmak Mümkün mü?
Apandisitten korunmak için kesin bir yöntem yoktur. Konuyla ilgili yapılan araştırmalar yüksek lif oranına sahip besinler tüketen ülkelerde apandisit sorununa daha az rastlandığını ortaya koymaktadır. Bu araştırmaya göre kesin olmamakla birlikte yüksek lifli beslenmenin tuvalete çıkmayı kolaylaştırıp bağırsaklardaki yükü hafiflettiğini ve bu sebeple apandisit riskini azalttığı ifade edilmektedir.