Chính phủ yêu cầu sớm sửa quy định chống chuyển giá làm doanh nghiệp Việt vạ lây

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu sớm sửa quy định áp mức chi phí lãi vay vào chi phí hoạt động của doanh nghiệp để nộp thuế sao cho tạo thuận lợi về chính sách thuế nhưng vẫn đảm bảo chống chuyển giá.

Hôm nay, 29.11, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuộc họp về việc sửa đổi quy định áp mức chi phí lãi vay vào chi phí hoạt động của doanh nghiệp để nộp thuế theo Nghị định số 20 của Chính phủ.
Quy định trên nhằm siết chuyển giá, song đang khiến không ít doanh nghiệp Việt "vạ lây".
Điểm nóng nhất khiến các doanh nghiệp phản ứng là tại khoản 3 điều 8 của về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết quy định: “Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế”.
Điều này có nghĩa là nếu chi phí lãi vay vượt mức 20% tổng lợi nhuận thuần của doanh nghiệp thì khoản vượt đó không được tính vào chi phí hoạt động của doanh nghiệp.
Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Kế toán trưởng Tập đoàn Vingroup, cho rằng khoản 3 điều 8 quy định nội dung hoàn toàn mới, không được quy định rõ trong luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.
“Trên thực tế, so với các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nội phụ thuộc vào vốn vay nhiều hơn và không có động cơ về việc chuyển giá thông qua chi phí lãi vay. Việc điều chỉnh loại chi phí lãi vay làm tăng lợi nhuận ảo, dẫn đến phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cao hơn và lợi nhuận thật của doanh nghiệp bị giảm đáng kể, không ít doanh nghiệp bị lỗ”, bà Hiền nói và đề nghị Chính phủ tạm dừng thi hành điều khoản này.
Phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Nguyễn Xuân Nam cũng dẫn ví dụ về việc Chính phủ cho phép công ty mẹ EVN là chủ thể vay để cho vay lại tới các tổng công ty phát điện (GENCO) để phân tích.
“Bản chất không phải EVN vay về để cho vay lại nhằm mục đích chuyển giá, nhưng theo quy định vậy thì EVN phải nộp thuế (cho khoản chi phí lãi vay vượt 20% lợi nhuận thuần) là không hợp lý, dẫn đến EVN buộc phải nộp thuế tăng 500 tỉ đồng”, ông Nam phân tích, đồng thời đề nghị đưa các doanh nghiệp như EVN ra khỏi đối tượng điều chỉnh.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho hay, từ 1.5.2017, khi bắt đầu thực hiện Nghị định 20, đến hết năm 2018 thì đã có gần 12.000 đơn vị kê khai quan hệ liên kết, trong đó doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 85%, còn lại 15% là doanh nghiệp trong nước.
Việc thực hiện các quy định về chống chuyển giá theo Nghị định 20 đã giúp cơ quan thanh tra, kiểm tra tài chính thu về ngân sách mỗi năm 11.089 tỉ đồng, trong đó truy thu, truy hoàn và phạt là 2.089 tỉ đồng, giảm khấu trừ bình quân 75 tỉ đồng, giảm lỗ 8.925 tỉ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế bình quân là 7.732 tỉ đồng.
Dù vậy, bên cạnh mặt tích cực này, ông Hà cũng cho biết bất cập là phạm vi đối tượng áp dụng rộng, áp dụng cho tất cả các đơn vị có giao dịch liên kết; gây khó cho các hoạt động của doanh nghiệp trung chuyển vốn vay - cho vay lại hay việc vay nợ giữa công ty con với công ty mẹ trong cùng một tập đoàn, tổng công ty ở trong nước...
Ông Trần Quang Chiểu, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Tài chính - Ngân sách, nhận định rằng Nghị định số 20 có tác dụng rõ ràng về chống chuyển giá. Tuy nhiên, ông Chiểu cũng chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp và cho rằng Chính phủ chỉ cần tập trung xử lý số lượng với đối tượng là 15% là các doanh nghiệp trong nước theo hướng nâng chi phí mức lãi vay từ 20% như hiện nay lên 30%, và kèm theo điều kiện loại trừ một số trường hợp và cho phép hạch toán chi phí lãi vay vào số lỗ được chuyển giao theo quy định pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.
Quan điểm này nhận được sự đồng tình của đại diện các bộ Bộ KH-ĐT, Tư pháp và Uỷ ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính có nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, những bất cập phải sửa và quá trình này cần làm khẩn trương nhưng phải thận trọng.
Phó thủ tướng yêu cầu công khai, minh mạch, không phân biệt đối xử, bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, tạo thuận lợi về chính sách thuế cho doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu chống chuyển giá.
Ông Huệ cũng đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ, Thủ tướng sửa đổi theo quy trình rút gọn, không chờ Chính phủ ban hành nghị định thực hiện toàn diện luật Quản lý thuế vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8, đồng thời bảo đảm kịp thời gian quyết toán thuế năm 2019.