Madrid kan nu zonder rechter websites sluiten

De Spaanse regering kan voortaan naar believen websites, sociale media en e-mailverkeer sluiten, zonder dat daar een gerechtelijk bevel voor nodig is.

Spanje doet volgens deskundigen op het gebied van internetcensuur niet meer onder voor China, Saudi-Arabië of Turkije. Dat is het gevolg van het zogenoemde „digitale muilkorfdecreet” dat deze week door het parlement in Madrid is aangenomen.

Sommige van de nieuwe maatregelen kunnen alleen „tijdelijk” en „onder uitzonderlijke omstandigheden” worden toegepast. Maar het decreet laat het aan de regering over om te bepalen wat uitzonderlijk is. Bovendien wordt geen tijdslimiet gesteld aan de beperkingen van het vrije onlineverkeer. De regering kan het internet afsluiten als zij meent dat er een „onmiddellijke en ernstige dreiging” is voor de nationale veiligheid of de openbare orde. Deze formulering zet volgens critici de deur wijd open naar willekeur en schending van fundamentele burgerrechten.

Het omstreden decreet maakt de kabinetsformatie er niet makkelijker op. De demissionaire premier Pedro Sanchez van de sociaaldemocratische PSOE wil een progressieve regering vormen, als het even kan vóór de Kerst. Daarvoor heeft hij ten minste de steun nodig van Podemos en de Catalaanse republikeinen van ERC. Beide linkse partijen hebben ernstige bedenkingen tegen de vergaande bevoegdheden die de regering nu heeft gekregen.

Woordvoerder Irene Montero van Podemos waarschuwde voor de „schending van rechten” als mogelijk gevolg van het decreet. Uiteindelijk onthield haar partij zich van stemming na toezeggingen van minister Nadia Calvino van Economische Zaken om in de komende regeerperiode „enkele wijzigingen” in de regelgeving door te voeren.

Maar de verwijdering tussen Sanchez en de Catalaanse fracties was onmiskenbaar en zou wel eens beslissend kunnen zijn voor de kabinetsformatie. De regering had het decreet aangekondigd als een maatregel tegen wat zij noemde „de Catalaanse digitale republiek”, een verwijzing naar de inspanningen van de regioregering in Barcelona om digitale dienstverlening te ontwikkelen.

Dat leverde Sanchez de steun op van de grote rechtse partijen PP en Cs. Goedkeuring van het decreet was daarmee verzekerd, ondanks de weerstand van bijna alle andere partijen.